Hoe de coronacrisis het goud laat blinken als nooit tevoren

‘Het loopt storm’, zegt Marleen Evertz van Goldrepublic in Amsterdam, de grootste goudhandelaar van het land. ‘Hoeveel, wil ik niet precies zeggen. Maar het aantal aankopen is dit jaar meer dan honderd procent gestegen.’

Bij Goldrepublic, dat kantoor houdt in Amsterdam, kunnen klanten fysiek goud kopen – baren die daar in kluizen worden opgeslagen en die ze zelf eventueel kunnen voelen en bewonderen als eigen bezit. Het is niet goedkoop, maar er is toenemende interesse nu beleggers het financiële landschap niet helemaal meer vertrouwen. Goldrepublic kreeg een tijdje zoveel bestellingen dat de leveranciers die de baren aanmaken, de vraag als gevolg van de coronacrisis niet meer aankonden. Evertz: ‘Wij hebben hele goede leveranciers, maar in de logistiek waren er knelpunten, zoals het feit dat het vliegtuigtransport stillag.’

Goud blinkt als nooit tevoren nu de coronacrisis steeds hardnekkiger wordt, de koers van de almighty dollar wegzakt, de aandelenmarkt nooit zo duur is geweest en centrale banken de rente op nul houden en geld blijven bijdrukken.

Vluchthaven

Niet alleen particulieren maar ook grote institutionele beleggers zoeken een vluchthaven in goud. Dat wordt aantrekkelijker nu spaargeld geen rente oplevert en zelfs na aftrek van inflatie een schip van bijleg is geworden. Pensioenbeheerder APG, die liefst 30 procent van het Nederlands pensioengeld belegt (zo’n 500 miljard) heeft 0,5 procent van zijn vermogen in goud zitten. Peter Verbaken, hoofd van de ‘commodity-desk’ (grondstoffen en edelmetalen) van APG, zegt dat 5 procent van het vermogen in commodities zit, waarvan weer 8 procent in goud: ‘Niet in fysiek goud maar ‘goudfutures’, termijncontracten die dezelfde waardestijging realiseren.’

Een van de redenen dat APG goud heeft, is dat het edelmetaal vaak stijgt als aandelen minder waard worden en valuta’s dalen. ‘Dat gebeurt nooit meteen als een crisis uitbreekt. In het begin  vluchten beleggers in dollars, de grootste veilige haven. Dan daalt goud. Maar als de crisis langer aanhoudt, komt de omgekeerde beweging: de dollar begint te dalen en goud stijgt. En wij als APG beleggen nu eenmaal op de zeer lange termijn’, aldus Verbaken.

In het verleden vonden instituten beleggingen in goud nooit zo aantrekkelijk omdat die in tegenstelling tot aandelen of obligaties geen dividend of rente opleveren. Verbaken: ‘Maar nu de rente nul is of zelfs negatief, vervalt dat argument. En die trend houdt ook nog wel een tijdje aan. De komende tijd zullen centrale banken extreem terughoudend zijn met renteverhogingen.’ 

Te riskant

Overigens kunnen pensioenfondsen niet te veel geld in goud stoppen, omdat De Nederlandsche Bank dat te riskant vindt. In 2011 dwong DNB de pensioenfondsen van de Verenigde Glasfabrieken zelfs de goudbeleggingen terug te brengen van 11 naar 1 tot 3 procent van de portefeuille. Toen het fonds daardoor flinke winsten misliep, werd DNB zelfs voor de rechter gedaagd. Maar de eis tot schadevergoeding werd in 2016 afgewezen.

Woensdag meldde de Financial Times dat het goudfonds van State Street in Boston inmiddels 1.258 ton aan fysiek goud heeft. Dat is twee keer zoveel als het goudbezit van De Nederlandsche Bank. State Street, waar ook veel Nederlandse pensioenfondsen beleggen, is daarmee de grootste particuliere goudeigenaar ter wereld. Alleen begin deze week kocht State Street nog vijftien ton bij – ‘vijf keer zoveel als Michael Caine in de film The Italian Job stal’.  

Het in Boston gevestigde State Street wordt beschouwd als de uitvinder van fondsen (exchange-traded funds –ETF’s) die grote en kleine beleggers de gelegenheid geven via zogenoemde trackers in allerlei indices te beleggen in plaats van individuele aandelen, obligaties of grondstoffen. Inmiddels is de EFT-markt uitgegroeid tot een van de grootste beleggingsmarkten ter wereld. En het maakt ook beleggingen in goud aantrekkelijk. Marleen Evertz van Goldrepublic zegt dat de prijs van goud op papier soms verschilt van fysiek goud, maar dat zich dat na enige tijd herstelt. Het goudfonds is voor State Street nu de belangrijkste inkomstenbron geworden, nog vóór de aandelenindexfondsen met 289 miljard dollar aan vermogen.